بسته بندی یک صنعت است که در سال های اخیر مورد توجه فروشندگان، تولید کنندگان، خریداران و البته افرادی که در حوزه تبلیغات فعالیت دارند قرار گرفته است. الزامات بسته بندی یک کالا، نقش بسیار مهمی در استقبال و خرید آن کالا دارد اما نباید این موضوع را فراموش کرد که قیمت، یکی از عوامل فروش محصول است. بستهبندی اصلیترین دلیل تمایز دو کالا با کیفیت با شکل ظاهری یکسان است. به طور کلی، اگر هر فروشنده و یا سازنده کالایی بتواند بر روی زیبا سازی ظاهر آن کالا تمرکز کند، بدون شک به فروش بسیار خوبی دست پیدا خواهد کرد.
نقش بسته بندی در بازاریابی محصول
در یک نگاه کلی، بستهبندی محصولات و انواع بسته بندی کالا پس از تولید تا مصرف، بخشی مهم و ضروری است که علاوه بر حفاظت از کالای مد نظر، محصول را به طور اجمالی به خریدار معرفی میکند. اکثر تولید کنندگان بر این باورند که فرآورده و کارایی محصول، از بستهبندی آن حائز اهمیتتر است و در همین راستا بیشتر سرمایهگذاری آنان روی خود محصول است و مانور کمی روی ظاهر و کیفیت بسته بندی میدهند، در حالی که بستهبندی جذاب محصول و اجناس گوناگون، اولین چیزی است که خریدار با آن مواجه میشود. شکل و ظاهر نهایی آنها میتواند مشتری را مجاب و قانع برای خرید یک کالا کند. در این صورت نقش بسته بندی در بازاریابی محصولات، نقشی پررنگ و تعیین کننده است که حتی میتواند باعث شکست و یا موفقیت محصول در بازار داخلی و یا بازار بین المللی شود.
هدف از بسته بندی کالا
شاید بیشتر تولید کنندگان بر این عقیده باشند که خود محصول از بستهبندی مهمتر است، در حالی که بسته بندی میتواند نقش بسیار مهمی در موفقیت یا شکست در فروش یک محصول ایفا کند. هدف از بستهبندی محصول محافظت از صدمات احتمالی و نمایش ظاهری مطلوب از کیفیت است. بسته بندی محصول فقط در دوران حمل و نقل از تولید کننده به مصرف کننده از محصول محافظت نمیکند بلکه حتی در قفسههای مغازهها نیز از صدمات جلوگیری و خود به طور مستقیم بدون نیاز به شخص دیگری برای محصول تبلیغ میکند. بستهبندی اهمیت بسزایی در مقوله حفاظت، انبار کردن و جابجایی بهداشتی کالا دارد و نقش مهم و کلیدی را در بازاریابی آن کالا ایفا میکند. بسته بندی مهمترین شکل تبلیغات است که در حساسترین مرحله از خرید، مجال عرض اندام مییابد؛ درست لحظهای که مشتری اقدام به خرید میکند.
میزان اهمیت بستهبندی
محصولات با انواع مختلف بسته بندی میشود، به عنوان مثال، سوپ باید داخل یک بسته به عنوان ظرف و بستهبندی باشد و در حالی که سیب درختی ممکن است بسته بندی مخصوص حمل و نقل صادراتی داشته باشد، همینطور بستهبندیهای محصولات متفاوت نیز بستگی به نوع محصول مورد نظر دارند. جذابیت چگونگی بسته بندی یک محصول نیز ممکن است توجه مشتری در حال خرید را به سوی محصول جذب کند.
به همین دلیل بسیاری از شرکتها تحقیقات گستردهایی برای طرح، رنگ و نوعی بستهبندی محصول خود انجام میدهند که بیشتر برای جذب کردن مصرف کننده در نظر گرفته میشود و همچنین بسته بندی نقش مهمی برای به تصویر کشیدن اطلاعات در مورد محصول نیز ایفا میکند. بسته بندی بیرونی ممکن است شامل توضیحات چگونگی استفاده از محصول و یا درست کردن محصول باشد. تصمیم گیری برای خرید بسته بندی ممکن است حاوی مواد تشکیل دهنده و اطلاعات تغذیهای در مورد محصول باشد. این اطلاعات میتواند به فروش محصول نیز کمک کند چرا که به مشتریان اجازه میدهد تا اطلاعات لازم در مورد محصول را به دست آورند و تصمیم به خرید بگیرند. اطلاعات موجود در یک بستهبندی ممکن است خواننده را تشویق به خرید محصول کند بدون آنکه نیاز به صحبت کردن با کارمند فروشگاه باشد.
آیا مشتریان برند را به خاطر میسپارند؟
تمایز بستهبندی همچنین میتواند محصول را از محصول دیگر متفاوت کند. چرا که بسته بندی هر محصول شامل نام شرکت، آرم ، طرح و رنگ کمپانی تولید کننده است و کمکی است برای مصرف کنندگان تا در میان رقابتی که بین مارکهای متفاوت وجود دارد محصول مورد نظر را شناسایی و انتخاب کند. به عنوان مثال، بسیاری از مشتریان محصول مورد نیازشان را از روی رنگ و سایز محصول تشخیص میدهند. این گونه مشتریان کمتر به آرم کمپانی مورد نظر توجه نشان میدهند و بلافاصله بعد از دیدن محصول طبق تصویری که هر بار از بستهبندی محصول دارند آن را شناسایی و خرید میکنند. چنانچه که سایز یا رنگ محصول مورد انتخاب همیشگی، تغییر کند مشتری قادر به شناسایی بسته بندی جدید نخواهد بود این به این معنا نیست که مشتری نمیتواند محصول را از میان دیگر محصولات تشخیص دهد یا دیگر نمیخواهد از آن محصول استفاده کند، بلکه فقط خطای دید است و تا زمانی که مشتری متوجه عوض شدن بستهبندی مورد نظر شود این خطا ادامه خواهد داشت. زیرا مشتریان کمتر نامهای تجاری را به خاطر میسپارند و بیشتر خریدها با توجه به شکل ظاهری بسته بندی محصولات صورت میگیرد.
قیمت یا کیفیت؟
شاید بستهبندی مسئله کوچکی به نظر بیاید ولی در حقیقت اهمیت زیادی در فروش محصولات دارد که دلایل کارایی، جذابیت، تصمیم به خرید، ارتقا و تمایز نیز در بازار فروش کم اهمیت نیستند. با این حال قیمت یک محصول نیز نقش بسزایی در فروش آن دارد. از سوی دیگر عموماً مشتریان کیفیت یک محصول را از بسته بندی آن هم حدس میزنند و سپس اقدام به خرید آن میکنند. حال با در نظر گرفتن این موضوع که بخشی از قیمت تمام شده یک محصول مربوط به بستهبندی آن محصول است، باید دید برای خرید یک محصول، قیمت اهمیت بیشتری دارد یا کیفیت؟
قیمت تنها رکن از عناصر بازاریابی است؟
بعضیها به این باورند که قیمت تنها رکن اساسی بازاریابی است. در بسته بندی یک کالا، هم قیمت و هم کیفیت مهم ترین اصل هستند. زمانی که یک کالا از کیفیت بسیار بالایی برخوردار باشد، حتی اگر قیمت آن از دیگر محصولات مشابه بالاتر باشد، مشتری را وادار به خرید آن محصول میکند. قیمت یک کالا نسبت به کیفیت خود آن متغیر است. قیمت گذاری کالا و خدمات، همیشه یکی از مهمترین مباحث در دنیای فروش و بازاریابی است. نحوه قیمت گذاری محصول و خدمت، از عواملی است که حتی میتواند میزان موفقیت یک کسب و کار را تحت تاثیر قرار دهد.
قیمت کالا از عواملی است که به صورت مستقیم در میزان فروش نقش دارد. قیمت کالا باید به گونهای تعیین شود که ضامن بقای شرکت با توجه به حداکثر سود مورد انتظار باید باشد. برای به دست آوردن رهبری بازار، باید قیمت گذاری پایین با توجه به کیفیت بالای کالا مورد نظر قرار گیرد. قیمت کالا اساساً مقدار پولی است که برای کالا یا خدمت به ازای استفاده از آن توسط مصرف کنندگان پرداخته میشود، قیمت تنها رکن از عناصر بازاریابی است که باعث ایجاد درآمد میشود اما بقیه عناصر بازاریابی همگی دارای هزینه هستند، زیرا قیمت گذاری کالا بدون توجه به سایر ارکان بازاریابی و تغییرات بازار کار اشتباهی است.
بسیاری از مصرف کنندگان قیمت را به عنوان ملاک کیفیت پذیرفته و در مقابل بسیاری از تولید کنندگان و فروشندگان، برای بقای کیفیت به مشتری، قیمتهای بالاتری را برای کالای خود در نظر میگیرند. در اقتصاد و بازار پر رقابت امروزی، شروط موفقیت و بقای اقتصادی متحول شده و معادلات ارتباط کیفیت و قیمت به هم خورده است. در این بین مسائل مهمی از جمله بهینه سازی مطرح میشود که رقبا برای به دست گرفتن بازار، سعی میکنند کیفیت را به نحوی ارتقا بخشند که کمترین تاثیر را بر قیمت داشته باشد و مصرف کننده متوجه جبران هزینه بیشتر در ازای دستیابی به کیفیت بهتر نخواهد شد.
آیا قیمت مهمتر از کیفیت است؟
در کشور ما این موضوع مطرح است که هر محصول با کیفیتی، از ارزش و قیمت بیشتری برخوردار است. در بازار ایران مشتریان قیمت محصول را از کیفیت آن بسیار حائز اهمیت تر میدانند که این موضوع به زیرساختهای اقتصادی کشور، باز میگردد. اصولاً بسته بندی ، لباس یک محصول است. هر محصولی که خریداری شود، ۹۹ درصد به بستهبندی آن توجه میشود. قیمت گذاری محصول بر اساس قیمت بسته بندی محاسبه میشود. یعنی هزینههای تولید با سودی که برای فروش محصول در نظر داشتهایم جمع میشود و قیمت نهایی محصول محاسبه میشود. شاید برای تولید یک کالا هزینه زیادی صرف شده باشد، بر همین اساس قیمت تمام شده آن هم بسیار بالاتر است که این موضوع در بسیاری از کسب و کارها مورد استفاده قرار میگیرد.
وضعیت بازار و میزان تقاضا همیشه مهمترین عامل در نحوه قیمت گذاری کالا و خدمات بوده است. میزان تقاضا برای یک محصول میتواند تحت شرایط مختلفی متغیر باشد. برای مثال ممکن است تقاضا برای یک محصول به خاطر ارزش خاصی که مشتریان برای محصول قائل هستند یا عدم آشنایی مشتریان با محصولات دیگر، متفاوت باشد.
چرا کیفیت و قیمت هر دو مهم هستند؟
در بستهبندی یک کالا دو عنصر کیفیت و قیمت بنا به دلایل مختلف مهم است. کیفیت و قیمت محصولات تولیدی در کشور ما باید بهینه باشد. کف کیفیت مان استانداردهایی است که از چند زاویه مورد بررسی قرار میگیرد.
به طور مثال در بسته بندی مواد غذایی باید این نکته را در نظر بگیریم که آن محصول در کدام بازار رقابتی مورد بررسی میخواهد قرار بگیرد که اگر در بازار داخلی ارائه شود، یک سری استانداردهای بهداشتی ایران و سازمان غذا و دارو را باید داشته باشد و در بحث صادرات، استانداردهای اروپایی را باید مورد توجه قرار دهد. یکی از کارهای بستهبندی، مراقبت از کالاست، اما در کنار محافظت باید به بازاریابی آن کمک کند. زیرا خریدار محصول در قدم اول، بسته بندی آن را میبیند و سپس محصول را خریداری میکند. در برخی موارد، بستهبندی محصولات باعث بروز مشکلات میشود. به طور مثال ممکن است مواردی که در بسته بندی محصول مورد استفاده قرار میگیرد، باعث مهاجرت شود. مهاجرت مواد بستهبندی که از پلاستیک، کاغذ، مقوا و یا مواد لاکی استفاده میشوند از اهمیت خاصی برخوردار اند. مهاجرت اساساً یک فرایند انتشار است که ممکن است به وسیله یک واکنش درونی ترکیبات غذا با مواد بسته بندی شدیداً تاثیر بگذارد. این واکنشها ممکن است خصوصاً مواد بستهبندی را تغییر دهد. بنابراین باید یک بسته بندی از ظاهری شیک و نازلترین قیمت برخوردار باشد تا بتواند هدف چند منظوره خود را به جا آورد. منظور از چند منظوره تبلیغات، بازاریابی، حفاظت و از این قبیل ها است.
کلام پایانی
در این مقاله آموختید که بسته بندی بر قیمت تمام شده کالا تاثیر گذار است و همچنین در فروش آن؛ و از آنجایی که فروش کالا بسیار مهم و با اهمیت است در بسیاری از کالا ها تاثیر آن بر روی قیمت بی اهمیت می شود. شرکت چاپ و بسته بندی آوین پک با بیش از چند دهه در کارتن سازی ، جعبه سازی ، چاپ و بسته بندی کالا برای عرضه به بازار داخلی و صادراتی فعالیت دارد. این گروه تولیدی با به کار گیری دستگاه های کارتن سازی ، چاپ و بسته بندی به روز دنیا؛ در صدد تولید بسته بندی های با کیفیت با نونه های خارجی است. قبل از خرید کارتن و جعبه مقوایی اختصاصی محصول خود، میتوانید از مشاوره رایگان کارشناسان با تجربه آوین پک استفاده کنید. جهت کسب اطلاعات بیشتر با ما در تماس باشید.